Coraz więcej kobiet i mężczyzn deklaruje niezadowolenie z własnego wyglądu, a co za tym idzie cierpi na zaburzenia psychiczne związane z barkiem kontroli spożywanego jedzenia. Jak pokazują statystyki około 75% nastolatek przyznaje, że przynajmniej raz w życiu było na diecie.
Przed odpowiedzią na pytanie, co to jest anoreksja, warto zastanowić się, dlaczego ludzie uparcie walczą z redukcją tkanki tłuszczowej, która jest niezbędna do prawidłowego rozwoju organizmu.
Po co nam tkanka tłuszczowa?
Tkanka tłuszczowa, jak sama nazwa wskazuje składa się głównie z komórek tłuszczowych (adipocytów) oraz z preadipocytów, makrofagów, fibroblastów oraz z komórek zrębowych naczyń. Ta tkanka zwierzęca, zlokalizowana głównie w warstwie podskórnej, jest niezbędna do życia i posiada szereg funkcji, m.in. metaboliczną, termoregulacyjną czy magazynującą.
Tkanka podskórna zaczyna odkładać się już w życiu płodowym, około 34 tygodnia życia. Pierwszy rekordowy jej przyrost następuje około 9 miesiąca życia, a następnie w wieku przedszkolnym bądź wczesnoszkolnym. U kobiet tkanka tłuszczowa stalowi większą objętość masy ciała niż u mężczyzn i jest tak już od urodzenia. Różnica między objętością tkanki tłuszczowej u mężczyzn i kobiet, w stosunku do masy ciała, wraz z wiekiem wzrasta. Tkanka podskórna rozrasta się u dziewcząt, w okresie dorastania, z 21,8 do 24, a u chłopców ulega redukcji z 16,1 do 14.
Szczególnie zbyt szybko dojrzewające dziewczęta narażone są na anoreksje. Duży przyrost masy ciała wpływa na negatywne spostrzeganie sylwetki, która wydaje się zbyt gruba.
Ile powinnam ważyć?
Najlepszymi wskaźnikami prawidłowej masy ciała jest dobre samopoczucie oraz lustro. Nie zawsze, jednak są ono adekwatne do rzeczywistości tym bardziej, jeśli obraz osoby odczuwającej niezadowolenie z wyglądu jest mocno zaburzony. Dość popularnym wskaźnikiem jest kalkulator BMI dostępny na różnych stronach internetowych. BMI można również obliczyć samodzielnie, dzieląc masę ciała (w kilogramach) przez kwadrat wysokości (w metrach). Waga w normie plasuje się w przedziale od 19.5 do 24.9. Niższe wartości od 19.5 wskazują na niedowagę, zaś wyższe od 24.9 na nadwagę. Warto wiedzieć, że wskaźnik masy ciała nie dostarcza informacji o zawartości tłuszczu w ciele oraz na jego podstawie nie można zdiagnozować niedowagi bądź nadwagi.
Jakie są przyczyny zaburzeń łaknienia?
W większości zaburzeń psychicznych nie da się określić jednoznacznie przyczyn i tak również jest w przypadku zaburzeń łaknienia. Teorie psychoanalityczne szukają przyczyn anoreksji w lęku przed dorastaniem. Jak wiadomo, wkraczanie w dorosłe życie niesie ze sobą wiele nowych obowiązków czy ról społecznych, którym nie zawsze człowiek jest w stanie sprostać. Stąd też wiele dziewcząt ucieka w dziecinne ciało pozbawione kobiecych kształtów oraz miesiączki.
Bulimia tłumaczona jest dysfunkcją mózgu. Teoria ta upatruje przyczyn zaburzenia w czynnikach biologicznych, ponieważ bulimicy mają inne fale mózgowe niż osoby zdrowe.
Dodatkowo dużo się mówi o społeczno-kulturowych uwarunkowaniach zaburzeń łaknienia.
Od pewnego czasu bycie szczupłym jest trendy. Socjologiczne badania zwracają uwagę na fakt, że ludzie postrzegają się często przez pryzmat ciała. Efekt Golema zakłada, że osoby posiadające atrakcyjne, wysportowane ciała są postrzegane jako bardziej miłe, zaradne, mądre w porównaniu z osobami z większą masą ciała. Ponadto anorektycy dość często – w okresie szkolnym – uchodzą za pilne, obowiązkowe czy skrupulatne dzieci. Zdarza się tak, że kontrola wagi ciała to jedyna płaszczyzna, która w ich mniemaniu zależy tylko od nich, dlatego tak silnie się na niej koncentrują. Jest to dość złudne poczucie, ponieważ w pewnym momencie to waga przejmuje nad nimi kontrolę.
Bycie na „chronicznej” diecie dotyczy w dużej mierze rasy białej oraz dziewcząt
Definicja anoreksji
Anoreksja, czyli jadłowstręt psychiczny najprościej mówiąc polega na odczuwaniu silnego lęku przed przytyciem oraz dążeniu za wszelką cenę do niskiej masy ciała, przy jego nieadekwatnym postrzeganiu. Obsesyjny lęk objawia się nie tylko prowadzeniem drakońskich diet, ale także żmudnymi ćwiczeniami fizycznymi oraz zażywaniem środków przeczyszczających. Anoreksja prowadzi do znacznej utraty masy ciała, a co za tym idzie sieje spustoszenie w organizmie chorego oraz negatywnie wpływa na jego zdrowie psychiczne.
Najczęściej wyróżnia się dwa typy anoreksji:
- Typ restrykcyjny
- Typ bulimiczny
Typ restrykcyjny charakteryzuje się spożywaniem niewielkiej ilości pokarmów, czego skutkiem jest niedobór w organizmie potrzebnych mikro- i makroelementów. Anorektyk z typem restrykcyjnym zażywa nieregularnie środki przeczyszczające i moczopędne, zaś z typ bulimiczny je nadużywa. Prowadzi to dość często do zaburzeń różnych układów i narządów, które są zagrażające dla zdrowia jednostki.
