Anemia czyli niedokrwistość jest stanem chorobowym, który charakteryzuje się zbyt niskim poziomem hemoglobiny lub za małą liczbą erytrocytów we krwi w stosunku do ustalonych norm hematologicznych. Innym parametrem świadczącym o występowaniu anemii jest nieprawidłowy hematokryt, czyli ilość czerwonych krwinek w stosunku do pozostałych elementów krwi. Zewnętrznymi objawami anemii są:
- osłabienie
- uczucie ciągłego przemęczenia
- senność
- suchość skóry
- kruchość i łamliwość paznokci
- wypadanie włosów
- duszność
- kołatanie serca
Nieleczona niedokrwistość może doprowadzić do wielu ciężkich schorzeń dlatego warto poznać jej symptomy i przyczyny. Czynniki wywołujące anemię są bardzo różne do najczęstszych zaliczamy:
- dietę ubogą w żelazo, kwas foliowy i witaminę B12
- nieprawidłowe przyswajanie żelaza przez organizm
- niewystarczającą produkcję erytrocytów przez szpik kostny
- utratę dużej ilości krwi w wyniku zabiegów operacyjnych, urazów lub w trakcie trwania miesiączki
- przewlekłe krwawienia będące objawem niektórych schorzeń tj. wrzody, hemoroidy, nowotwory
- choroby pasożytnicze
- działanie uboczne niektórych leków np. NLPZ, przeciwzakrzepowych, przeciwreumatycznych
- czynniki genetyczne np. anemia sierpowata
- ciąża, ponieważ organizm kobiety ma zwiększone zapotrzebowania na żelazo
Zdrowotna dieta
Jedna z głównych przyczyn niedokrwistości to zbyt mała ilość żelaza w diecie. Pierwiastek ten wchodzi w skład hemoglobiny – białka niezbędnego do transportu tlenu przez erytrocyty. Ponadto pełni wiele ważnych funkcji w organizmie, między innymi odpowiada za wzrost i regeneracje tkanek, a także za prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego i mięśniowego jest również częścią składową wielu enzymów. Najlepszym źródłem żelaza jest mięso zwłaszcza czerwone oraz podroby takie jak wątróbka czy nerki. Pierwiastek ten znajduje się również w rybach, jajach, a także produktach pochodzenia roślinnego: kaszy, grochu, fasoli, płatkach owsianych, natce pietruszki, burakach, czarnej i czerwonej porzeczce, soi, brokułach, rzeżusze oraz orzechach. Badania naukowe pokazują, że lepiej przyswajalne jest żelazo, którego źródłem są produkty pochodzenia zwierzęcego.
Osoby cierpiące na anemię powinny do swojej diety wprowadzić produkty bogate w witaminę C, ponieważ jest ona niezbędna do prawidłowego wchłaniania żelaza. Wspaniałym źródłem kwasu askorbinowego są owoce i warzywa głownie cytrusy, czarne porzeczki, czerwona papryka, kiwi brukselka, truskawki. Pomogą nie tylko w prawidłowym przyswajaniu żelaza, ale również podniosą ogólną odporność organizmu.
Miedź jest kolejnym składnikiem niezbędnym do prawidłowego wchłaniania żelaza w przewodzie pokarmowym. Dlatego warto zadbać, by menu osób cierpiących na niedokrwistość zawierało jak najwięcej składników bogatych w miedź. Na talerzu nie może zabraknąć produktów pszennych zwłaszcza pełnoziarnistych takich jak płatki, pieczywo i makarony, jajek, a także żółtego sera czy czekolady.
Kwas foliowy i witamina B12 są niezbędne do syntezy erytrocytów, brak tych witamin w diecie uniemożliwia powstanie prawidłowej liczby czerwonych krwinek, wpływa również na ich żywotność i strukturę. Osoby chorujące na anemię powinny jeść dużo sałaty, szparagów, brokułów, soczewicy, orzechów, a także szpinaku, gdyż te produkty są źródłem kwasu foliowego. Witaminę B 12 pozyskają z ryb, skorupiaków, nabiału, drobiu oraz jaj. Ponadto jest ona syntetyzowane przez probiotyczne bakterie zasiedlające przewód pokarmowy, dlatego warto zadbać o prawidłowy stan mikroflory jelitowej.
Witaminowe suplementy
W aptekach dostępne jest wiele preparatów pomagających uzupełnić braki witamin i minerałów, których niedobór jest przyczyną niedokrwistości. Większość z nich to suplementy zawierające żelazo, kwas foliowy, witaminy z grupy B oraz witaminę C. W trakcie przyjmowania preparatów z żelazem należy przeprowadzać regularne badania kontrolne krwi, a kuracja nie powinna trwać dłużej niż trzy tygodnie bez konsultacji lekarskiej. Wszystkie preparaty z żelazem należy przyjmować godzinę przed jedzeniem najlepiej rano, popijając wodą lub sokiem owocowym. Produkty takie jak nabiał, jaj, oraz błonnik, a także kofeina i teina (zawarte w kawie i herbacie)zaburzają wchłanianie tych leków z przewodu pokarmowego.
Fachowa pomoc
Jeżeli zmiana diety i przyjmowanie preparatów żelazowo – witaminowych nie przyniosą oczekiwanej poprawy wyników morfologii należy zwrócić się do lekarza. Specjalista oprócz podstawowych badań krwi może zlecić wykonanie szeregu badań dodatkowych, które pozwolą na poznanie dokładnej przyczyny anemii.
Niekiedy niedokrwistość jest efektem ubocznym terapii niektórymi lekami. W trakcie wizyty u lekarza warto zapytać czy przyjmowane preparaty nie powodują anemii lub nie utrudnią przyswajania żelaza, czasami zmiana leków może okazać się konieczna dla poprawy zdrowia.
Jeżeli anemia jest następstwem występowania innych chorób należy je wyleczyć lub ustabilizować stan pacjenta tak, by poprawić jego wskaźniki morfologiczne. Trzeba również sprawdzić czy przyczyną obniżonego poziomu erytrocytów nie są krwawienia występujące z przewodu pokarmowego czy hemoroidów. W takim wypadku jak najszybciej powinno się uporać z tymi schorzeniami.
Bardzo często leczenie anemii polega na długotrwałym podawaniu preparatów z duża zawartością żelaza przepisywanymi na receptę. Terapia wspomagana jest suplementami zawierającymi witaminy z grupy B zwłaszcza B12 oraz witaminę C, a także kwas foliowy. Niekiedy lekarze zlecają podawanie zastrzyków z erytropoetyny – enzymu odpowiedzialnego za produkcję erytrocytów. W przypadku niedokrwistości aplastycznej lub spowodowanej nieprawidłową funkcją szpiku kostnego konieczna może okazać się transfuzja, a nawet chemioterapia czy przeszczep szpiku.
Preparaty pomocne w zwalczaniu anemii
- Actiferol Fe
- Ascorvita
- Biofer Folic
- Burak
- Floradix żelazo i witaminy tonik bezalkoholowy
- Folic
- Folicum acidum
- Kwas foliowy
- Olimp CHELA-FERR BIO-COMPLEX
- PLUSSSZ żelazo + multiiwitamina
- Cebion
- Cetebe
- Acti- Globin
- Pregna PLUS
- Iron Complex
- Ferovit
- Hemofer prolongatum
- Tardyferon
- Sorbifer Durules
- NeoRecormon
