Jakie leki na nadczynność tarczycy?

Zdarza się, że przyczyną tej dolegliwości jest nieprawidłowy metabolizmem hormonów T4 i T5, albo zburzenia w działaniu wiążących je receptorów.

Choroba atakuje nie tylko samą tarczycę. Zmiany w funkcjonowaniu gruczołu i nadmierna produkcja hormonów uwidaczniają się również w zburzeniach pracy innych narządów. Najczęstszymi objawami schorzenia są:

• bezsenność
• pobudzenie nerwowe
• nadmierna potliwość
• duszność
• kołatanie serca
• spadek wagi niezwiązany z utratą apetytu
• uczucie ciągłego zmęczenia
• dreszcze

Sposoby leczenia tej dolegliwości muszą być dostosowane do przyczyn powodujących chorobę. Farmakoterapia nadczynności tarczycy polega na podawaniu leków przeciwtarczycowych tzw. tyreostatyków, a także preparatów niwelujących objawy choroby zwłaszcza ze strony układu krążenia np. adrenolityków.

Leki przeciwtarczycowe

Jest to grupa substancji czynnych hamująca wytwarzanie i uwolnienie hormonów tarczycy stosowanych w leczeniu nadczynności tego gruczołu. Poszczególne leki różnią się mechanizmem działania oraz budową chemiczną. W Polsce stosowane są:

Tiamazol

Jest pochodną tioimidazolu, której mechanizm działania polega na hamowaniu syntezy tyroksyny poprzez blokowanie utleniania jodków do jodu. Prowadzi to do wzrostu wydzielania hormonu tyreotropowego (TSH) przez przysadkę mózgową, a tym samym do powiększenia tarczycy. Jest jednym z głównych leków używanych w zachowawczej terapii nadczynności tarczycy, przełomu tarczycowego, gruczolaków autoimmunologicznych, a także w czasie przygotowania do jodoterapii czy leczenia chirurgicznego. Lek podawany jest doustnie po wchłonięciu do osocza przenika do gruczołu tarczowego i tam się gromadzi. Pokonuje również barierę łożyskową i dostaje się do mleka, dlatego nie może być stosowany u kobiet ciężarnych i karmiących, chyba że zastosowanie bezpieczniejszych preparatów nie jest możliwe i w tym wypadku należy zmniejszyć dawkę substancji czynnej. Schemat farmakoterapii tym lekiem dla każdego pacjenta ustala lekarz. Najczęściej na początku leczenie podaje się wyższe dawki substancji czynnej, a po ustabilizowaniu stanu chorego zmniejsza się je.  Leczenie tiamazolem może trwać od pół roku nawet do dwóch lat, czasami dłużej. Terapia wiąże się z występowaniem wielu działań niepożądanych. Do najczęstszych należą: wysypka, świąd, alergie skórne, zaburzenia hematologiczne tj. małopłytkowość, agranulocytoza, leukopenia, a także bóle głowy, stawów, neuropatie, zaburzenia ze strony układu pokarmowego np.: bóle brzucha, wymioty, nudności, utrata łaknienia lub nadmierny przyrost masy ciała.

Propylotiouracyl

Jest pochodną tiomocznika. Jego mechanizm działania polega na hamowania przyłączania się jodu do prekursorów hormonów tarczycy, a tym samy na blokowaniu ich wytwarzania przez gruczoł tarczowy. Lek łatwo przenika przez bariery biologiczne takie jak łożysko oraz do mleka. U kobiet w ciąży i karmiących może być używany tylko w przypadku najwęższej konieczności przy jednoczesnym zmniejszeniu dawek. Jest to lek stosowany z wyboru w farmakoterapii nadczynności tarczycy, przełomu tarczycowego u tej grupy pacjentek, a także u dzieci. Wykazuje znacznie mniej działań niepożądanych niż tiamazol, a do najczęściej występujących należą: zaburzenia w obrazie hematologicznym krwi tj.: agranulocytoza, leukopenia, małopłytkowość, niedokrwistość hemolityczna i aplastyczna. Zawroty i bóle głowy, zaburzenia ze strony układu pokarmowego: nudności, wymioty, biegunki, brak łaknienia. Powiją się również zmiany skórne, wysypka, pokrzywka i  świąd. Niekiedy występują także nieprawidłowości wydzielania podwzgórzowo-przysadkowo-tarczycowego oraz oczopląs, zaburzenia słuchu, uszkodzenie wątroby, żółtaczka. Sposób podawania leku, a także długość terapii ustala lekarz.

W niektórych przypadkach nadczynności tarczycy okazuje się, że leczenie farmakologiczne nie przynosi oczekiwanych efektów i dlatego lekarz prowadzący powinien rozważyć inne możliwości leczenia tej choroby np. terapię radiomodem lub leczenie operacyjne.

 

Tyreostatyki wymienione w tekście artykułu

Tiamazol:

• Metizol (tabletki)
• Tyrozol (tabletki powlekane)

Propylotiouracyl:

• Thyrosan (tabletki)