Jakie mogą być skutki stresu?

Stres to typowa reakcja organizmu na pewne zaistniałe wydarzenie, która zakłóca równowagę organizmu oraz obciąża lub przekracza zdolność konkretnej osoby do poradzenia sobie z danym zdarzeniem. Źródłem stresu mogą być zarówno czynniki fizyczne (np. hałas, choroby), jak i społeczne (np. problemy w życiu osobistym). Stres, jako zjawisko, bywa jednak często marginalizowane. Niwelowanie stresu nie należy do zadań najłatwiejszych, jednak jest o tyle ważne, iż długotrwały stres może doprowadzić do poważnych problemów zdrowotnych, w tym m.in. zawału serca, miażdżycy, cukrzycy czy otyłości.

Jakie jeszcze skutki dla zdrowia może nieść ze sobą przewlekły stres?

Schorzenia układu krążenia oraz serca

Wydzielanie przez organizm, w wyniku stresu, kortyzolu oraz adrenaliny sprawia, iż zwiększa się poziom napięcia włókien współczulnych i przywspółczulnych, które w istotny sposób wpływają na pracę serca oraz układu krążenia. Z jednej strony, pobudzone włókna współczulne przyśpieszają tempo bicia serca nawet trzykrotnie, z drugiej natomiast, włókna przywspółczulne je spowalniają, co w konsekwencji może doprowadzić do palpitacji, arytmii, a nawet zatrzymania akcji mięśnia sercowego. Hormony stresu sprzyjają również rozwojowi schorzeń układu krążenia, których konsekwencją może być nawet miażdżyca albo zawał. Co więcej, utrzymujący się wysoki poziom tych hormonów sprzyja zbyt wysokiemu ciśnieniu krwi i w perspektywie czasu może doprowadzić do nadciśnienia tętniczego.

Bóle głowy

Stres przyczynia się do powstawania nadmiernego i długotrwałego napięcia oraz skurczu mięśni, co powoduje bóle głowy. Tętniący ból pojawia się już w momencie wystąpienia sytuacji stresowej i wraz z jej rozwojem narasta. Bólom głowy nierzadko towarzyszą takie objawy jak sztywnienie szyi, światłowstręt czy przesadna wrażliwość na dźwięki. Bóle te nie są bardzo silne i trwają najczęściej kilka minut, jednak mają tendencję do częstych nawrotów w ciągu dnia. Mogą one stać się również bólami chronicznymi, trwającymi przez kilka miesiący, które może powodować nawet najmniejszy czynnik stresujący.

Schorzenia układu pokarmowego

Utrzymujące się napięcie emocjonalne, niekorzystnie wpływa na prace układu pokarmowego. Rozregulowuje ono jego pracę, przy czym podstawowe funkcje, takie jak trawienie i wchłanianie, przebiegają w sposób prawidłowy. Wskutek stresu pojawiają się jednak problemy związane z bólami brzucha, wzdęciami, uczuciem pełności oraz biegunką bądź zaparciami, które w konsekwencji mogą doprowadzić do rozwoju zespołu jelita drażliwego. Z kolei, w wyniku zaburzeń kurczliwości mięśni przełyku albo żołądka, może rozwinąć się choroba refluksowa (zgaga).

Częstymi skutkami stresu są również wrzody dwunastnicy i żołądka, które wynikają z długotrwałego napięcia błony śluzowej tych narządów, co zwiększa ich podatność na działanie kwasu solnego. W efekcie, nabłonek jest osłabiony, co prowadzi do takich schorzeń jak zapalenie śluzówki, powstanie nadżerki czy też rozwoju choroby wrzodowej. Istnieją nawet tzw. wrzody stresowe, które mogą pojawić się z dnia na dzień, właśnie w wyniku silnego stresu.

Otyłość

Długotrwały stres prowadzi również do zwiększenia się ilości hormonu NPY w mózgu, który odpowiada za magazynowanie tłuszczu w organizmie. Wspólnie z kortyzolem, przyczyniają się do powstania tzw. otyłości brzusznej. Wynika to z faktu, iż w okolicy brzucha znajduje się największa ilość receptorów, które otwierają się w wyniku działania kortyzolu, przez co umożliwiają gromadzenie się w nich tłuszczu. Ponadto, podczas stresu zmniejsza się stopień wydzielania hormonu leptyny, odpowiedzialnego za uczucie sytości.

Rozregulowanie cyklu miesiączkowego oraz bezpłodność

Z racji zaburzonej pracy hormonów, odpowiedzialnych za prawidłowo przebiegający cykl miesiączkowy, miesiączki stają się nieregularne oraz mniej obfite, a w dłuższej perspektywie mogą całkowicie zaniknąć. Co więcej, przysadka mózgowa zaczyna produkować prolaktynę, czyli hormon wydzielany normalnie w trakcie ciąży i w okresie karmienia piersią, który jednocześnie zatrzymuje jajeczkowanie. Uniemożliwia zatem zajście kobiecie w ciąże.

Cukrzyca

W wyniku zaburzeń pracy neuronów, odpowiedzialnych za prawidłową masę ciała, oraz zbyt wysokiego poziomu hormonów, będących przyczyną podwyższonego poziomu glukozy,przewlekły stres może prowadzić do powstania odporności na insulinę oraz rozwoju cukrzycy typu 2.

Bóle kręgosłupa

Ciągłe napięcie i przeciążenie mięśni oraz nienaturalna pozycja ciała, w momencie wystąpienia sytuacji stresującej, sprawia, iż kręgi szyjne i piersiowe się wyginają. Powoduje to uczucie bólu, przede wszystkim w odcinku szyjnym i lędźwiowym.

Osteoporoza

Zbyt duża ilość kortyzolu w organizmie powoduje problemy z metabolizmem wapnia i utrudnia jego magazynowanie w kościach. Zwiększa również stopień wydzielania tego minerału przez nerki, co może skutkować nasileniem osteoporozy bądź stać się przyczyną do jej rozwoju.

Problemy skórne

Skutkiem stresu mogą być także problemy z cerą, które objawiają się czerwonymi plamami czy też swędzącą pokrzywką. Poza tym, sprzyja on również rozwojowi trądziku różowatego. Zmiany te są wynikiem zaburzeń hormonalnych, jakie stres powoduje.

Wypadanie włosów

Nadmierne wydzielanie hormonów o charakterze androgennym bardzo często powoduje u kobiet wypadanie włosów, a niekiedy nawet jest przyczyną łysienia plackowatego.

Ścisk gardła

Długotrwały stres powoduje uczucie dławienia oraz utrudnia przełykanie. Co ważne, objawy te pojawiają się nie tylko w momencie stresującego zdarzenia, ale również, gdy przyczyna stresu dawno minęła. Są one bowiem wynikiem silnego napięcia mięśni gardła i krtani.

Schorzenia miejsc intymnych

Obniżenie odporności organizmu oraz nadmierny poziom wydzielania hormonów o charakterze androgennym może doprowadzić do zachwiania naturalnej flory bakteryjnej śluzówki i powodować rozwój chorobotwórczych bakterii.

Stres jest zjawiskiem bardzo wyniszczającym dla organizmu, dlatego też tak istotne jest, aby mu przeciwdziałać. Metod walki ze stresem jest wiele. Ich wybór i skuteczność zależy od indywidualnych uwarunkowań i preferencji konkretnego człowieka. Niemożliwe jest zupełne wyeliminowanie stresu z życia, ważne jednak, aby robić wszystko, żeby nauczyć się go kontrolować i mu przeciwdziałać. Bez wątpienie korzystnie wpłynie to na nasz stan zdrowia.