Witaminy to związki niezbędne do poprawnego funkcjonowania organizmu człowieka. Są one głównie czerpane z pożywienia. Jednak w niektórych przypadkach są one także produkowane przez skórę pod wpływem promieniowania słonecznego, jak np. witamina D lub też w przewodzie pokarmowym człowieka, jak np. witamina K i witaminy z grupy B. Jakie jest znaczenia witamin dla ludzkiego organizmu oraz jakie wyróżnia się ich rodzaje?

Pojęcie „witaminy” pochodzi od łacińskiego słowa „vita”, oznaczającego życie. Zostało on wprowadzone przez polskiego uczonego Kazimierza Funka w 1912 roku, który wyizolował on tiaminę, tj. witaminę B1.

Witamy – co to takiego?

Witaminy to związki niestanowiące jednorodnej grupy substancji, które posiadają zróżnicowany skład chemiczny. Pomimo tego, iż nie są one materiałem budulcowym ani też nie dostarczają energii, są niezbędne dla zapewnienia prawidłowego funkcjonowania organizmu oraz zdrowia. Ponadto, pełnią również rolę regulacyjną, a jako biokatalizatory są konieczne do utrzymania właściwego funkcjonowania procesów metabolicznych w poszczególnych komórkach.

Pomimo tego, iż różnorodne związki chemiczne są określane jednym mianem – witaminy, pełnią one w organizmie różne role i działają w zróżnicowany sposób. Mają zasadniczy wpływ na funkcjonowanie organizmu, a ich niedobór, czyli hipowitaminoza, może być przyczyną wielu poważnych schorzeń, jak np. szkorbutu, kurzej ślepoty, krzywicy czy też choroby beri beri

Szkodliwy dla zdrowia człowieka jest również nadmiar witamin, zwany hiperwitaminozą, który, podobnie jak hipowitaminoza, również może powodować poważne schorzenia, takie jak np. łamliwość kości, zaburzenia rytmu pracy serca, osłabienie mięśni czy też zaburzenia pracy nerek.

Jakie jest znaczenie witamin w organizmie człowieka?

Witaminy w organizmie człowiek potrzebne są w niewielkich ilościach, ale pełnią w nim niezwykle istotne funkcje, pomimo tego, iż nie dostarczają one organizmowi energii ani też nie są jego budulcem. Witaminy, przede wszystkim, uczestniczą w procesach przemiany materii i koordynują skomplikowane reakcje biochemiczne zachodzące w organizmie, które dotyczą rozkładu związków dostarczanych z pożywieniem oraz ich dalszej syntezy.

Ponadto, witamin wspomagają pracę enzymów i przyśpieszają zachodzenie reakcji biochemicznych. Witamy pełnią w tym przypadku rolę koenzymów i, podczas różnego rodzaj reakcji, są one transporterami atomów, elektronów oraz grup chemicznych. Są one swego rodzaju łącznikami, które umożliwiają przemieszczanie istotnych elementów w obrębie organizmu człowieka. Co więcej, wpływają one także na szybszy przebieg reakcji oraz warunkują rodzaj przemian, jakim dana substancja ulega.

Warto również zwrócić uwagę na specyfikę wchłaniania niektórych witamin:

  • do prawidłowego wchłonięcia przez organizm żelaza, niezbędna jest witamina C,
  • witaminy z grupy wspomagają nawzajem swoje wchłanianie,
  • niacyna oraz witamina B6 mają korzystny wpływ na poprawną absorpcję magnezu.

Dlatego też, powyższe witaminy warto przyjmować razem – zarówno z pożywienia, jak i dodatkowych suplementów.

Jakie są rodzaje witamin?

Witamy dzieli się ze względu na sposób ich rozpuszczalności. Wyróżnia się witaminy rozpuszczalne w wodzie oraz witaminy rozpuszczalne w tłuszczach.

Witaminy rozpuszczalne w wodzie są dostarczane z pożywieniem i wchłaniają się w jelicie cienkim. Dalej, transportowane są wraz z krwią do poszczególnych komórek organizmu. Ich nadmiar jest wydalany z moczem, co zmniejsza możliwość ich przedawkowania. Do witamin rozpuszczalnych w wodzie zalicza się:

  • witaminy z grupy B (B1, B2, B5, B6, B7, B12),
  • witaminę C,
  • witaminę PP,
  • kwas foliowy.

Warto także zaznaczyć, iż witaminy takie jak np. B, B6, PP, B12 i kwas foliowy są tylko w niewielkim stopniu syntezowanie przez bakterie jelitowe w przewodzie pokarmowym człowieka.

Z kolei witaminy rozpuszczalne w tłuszczach występują wyłącznie w produktach zawierających tłuszcz. Nie rozpuszczają się w wodzie, a do ich strawienia konieczna jest żółć. Z racji tego, iż kumulują się w tkance tłuszczowej organizmu, łatwo można je przedawkować. Stopień ich przyswajalności jest natomiast uzależniony od obecności tłuszczów w pożywieniu. Do witamin rozpuszczalnych w tłuszczach należą:

  • witamina A,
  • witamina D,
  • witamina E,
  • witamina K;

W jaki sposób mogą powstawać witaminy?

Należy podkreślić, iż niektóre witaminy mogą powstawać samoistnie w wyniki pewnych czynników. Witamina D3 może powstać w skórze w efekcie działania promieni słonecznych. Z kolei witamina A może być tworzona z prowitamin obecnych w przewodzie pokarmowym, np. z karotenów znajdujących się w produktach roślinnych. Natomiast witamina PP może powstać z tryptofanu, który jest jednym z aminokwasów wchodzącym w skład białek.

Witaminy są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu człowieka

Witaminy są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu człowieka

Witaminy są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu człowieka. Należy jednak pamiętać, aby przestrzegać zalecanych dawek poszczególnych witamin, gdyż zarówno niedobór, jak i ich nadmiar może w sposób niekorzystny wpływać na stan zdrowia. Dlatego też, optymalnym rozwiązanie jest zdrowy styl życia i zbilansowana dieta, która dostarczy wszystkich witamin w odpowiednich ilościach.

Jakie role pełnią witaminy w organizmie?, 5.0 out of 5 based on 1 rating

Informacje o artykule
Kategorie:

Wyraź swoją opinię o tym artykule
BEZWARTOŚCIOWYPOMÓGŁ MI +3 (25)