Ból to subiektywne odczucie dyskomfortu, które nierzadko utrudnia człowiekowi normalne funkcjonowanie i istotnie wpływa na pogarszającą się jakość życia. Zgodnie z główną definicją, ból określa się jako negatywne wrażenie zmysłowe i emocjonalne, które powstaje w momencie zaistnienia pewnych bodźców uszkadzających tkanki bądź też bodźców zagrażających ich uszkodzeniem. Każdy człowiek posiada różny próg bólu, dlatego w jego skutecznym leczeniu konieczne jest określenie przez chorego tego, co czuje.
Ponadto, ostry ból w organizmie człowieka pełni niezwykle ważną rolę. Ma on charakter ostrzegawczo-obronny, przez co sygnalizuje powstanie jakiegoś problemu zdrowotnego. Taki ból wymaga jednak szybkiej konsultacji lekarskiej i zdiagnozowanie jego zasadniczej przyczyny. W przeciwnym przypadku, ból przewlekły może spowodować powstanie zmian patofizjologicznych w ośrodkowym układzie nerwowym, a z biegiem czasu może nawet przekształcić się w przewlekły zespół bólowy.
Jakie są rodzaje bólów brzucha?
Kwestią zasadniczą, w przypadku oceny charakteru bólu brzucha, jest określenie czy ból zagraża zdrowiu i życiu człowieka czy też jest tylko krótkotrwałą reakcją organizmu na pewien bodziec. Podstawę stanowi tu więc określenie jaki jest charakter, okoliczności i czas trwania bólu.
Typowe rodzaje bólu brzucha:
- Ból brzucha spowodowany błędem dietetycznym.
Ból ten ma najczęściej ostry charakter i powoduje przemijający skurcz mięśniówki jelit. W niektórych przypadkach, bólowi mogą także towarzyszyć krótkotrwałe torsje oraz biegunka.
- Ból brzucha spowodowany zatruciem pokarmowym.
Ten rodzaj bólu również ma charakter ostry i krótkotrwały, jednak jego przebieg jest znacznie bardziej dynamiczny, a objawy pojawiają się już po około godzinie lub dwóch od spożycia posiłku. Zwykle towarzyszą mu torsję i biegunka. Niekiedy też może wystąpić wysoka gorączka. W przypadku tego bólu, najlepszą metodą leczenia jest ciągłe nawadnianie organizmu.
- Silny i nagły ból brzucha, zlokalizowany w konkretnym obszarze brzucha.
Ten typ bólu powinien być dla danej osoby alarmujący i powinien być symptomem skłaniającym go do szybkiej wizyty u lekarza. Jest on łatwy do diagnozy, gdyż jest on zlokalizowany w konkretnym miejscu, przez co chory potrafi dokładnie ocenić, w którym miejscu go odczuwa.
Ból ten jest zazwyczaj związany z jakimś poważnym schorzeniem, jak np.:
- choroba wrzodowa żołądka,
- choroba wrzodowa dwunastnicy,
- choroba wątroby,
- choroba dróg żółciowych,
- zapalenie trzustki,
- niedrożność jelit,
- zapalenie wyrostka robaczkowego,
- choroba nerek,
- choroba dróg moczowych,
- stan chorobowy narządów rodnych i przydatków;
Specyficznym rodzajem bólu jest ból pooperacyjny, który może towarzyszyć choremu po zabiegu. Ponadto, ból ten może być również przyczyną powstania takich powikłań pooperacyjnych, jak np. zakrzepica, zatorowość lub zastój żylny. W tym przypadku, w gestii lekarzy jest zmniejszenie dyskomfortu odczuwanego przez pacjenta.
Jak ocenić stopień natężenia bólu?
Do oceny stopnia bólu wykorzystuje się trzy podstawowe skale:
- skalę wizualną,
- skalę werbalną,
- skalę numeryczną,
W ocenie stopnia bólu za pomocą skali wizualnej wykorzystuje się dziesięciocentymetrową linijkę, poprzez którą chory ocenia stopień natężenia bólu. 0 oznacz zupełny brak bólu, natomiast 10 największy poziom ból, jaki chory jest sobie w stanie wyobrazić. W przypadku dzieci wykorzystuje się natomiast skale z wyrazami twarzy, odpowiadającymi bólom o konkretnym nasileniu.
W skali werbalnej określa się ból w sposób opisowy. Chory może tu opisać swój ból za pomocą czterostopniowej skali, na którą składa się: brak bólu, ból słaby, ból umiarkowany i ból silny. Jako piąty stopień dodaje się często ból nie do wytrzymania.
Z kolei skala numeryczna umożliwia ocenę ból w skali liczbowej od 0 do 10. 0 oznacza brak bólu, natomiast 10 najsilniejszy poziom bólu, jaki chory może sobie wyobrazić.
Należy podkreślić, iż ból brzucha, mimo, iż jest zjawiskiem powszechnym i często nie oznacza poważnych problemów zdrowotnych, wymaga konsultacji lekarskiej. Szczególnie, w sytuacji, gdy staje się on przewlekły i często nawraca, przez co w sposób niekorzystny wpływa na jakość życia i może oznaczać rozwój poważnego schorzenia w organizmie.