+4 (8)
Do innych zaburzeń psychologicznych, które prowadzą do samobójstwa zalicza się: jadłowstręt psychiczny, schizofrenię z dominującymi objawami pozytywnymi oraz uzależnienie od substancji psychoaktywnych. Coraz częściej myśli suicydalne pojawiają się u nastolatków, co jest niepokojącym zjawiskiem. Z badań epidemiologicznych wynika, że to kobiety są bardziej narażone na wystąpienie depresji, a tym samym podejmują więcej prób samobójczych, jednak to u mężczyzn kończą się one częściej zgonem. Dużą rolę ogrywa wybór sposobu odebrania sobie życia. W Polsce najczęściej mężczyźni wybierają śmierć poprzez powieszenie, a kobiety próbują przedawkować leki. Na szczęście większość prób samobójczych nie kończy się śmiercią (na jedną udaną próbę samobójczą przypada od 10 do 40 nieudanych prób). Duże prawdopodobieństwo udanej próby samobójczej jest u pacjentów z poważną chorobą psychiczną.
Próby samobójcze zwykle podejmowane są osoby, które pogrążone są w cierpieniu i nie widzą pozytywnego wyjścia z sytuacji, w której się znaleźli
Przyczyny myśli suicydalnych
Emile Durkheim – francuski socjolog, który wyróżnił trzy motywacje do samobójstwa: anomiczna, egoistyczna oraz altruistyczna. Samobójstwo anomiczne popełnianie jest przez osoby, które w ostatnim czasie doświadczyły istotnej zmiany w życiu, zarówno na lepsze, jaki i na gorsze. Samobójstwo egoistyczne dotyczy osób, które nie mają dobrze rozwiniętych więzi społecznych, zaś motywem samobójstwa altruistycznego jest dobro ogółu.
Podział Durkheim’a został zastąpiony współcześnie przez dwa motywy: dążenie do samozagłady oraz manipulacja, która dotyczy około 13% prób samobójczych.
Depresja a samobójstwo
Większość przypadków samobójstw poprzedza depresja. Z badań wynika, że ok. 15-20% osób z zdiagnozowaną depresją decyduje się na odebranie sobie życia, jednak skala tego zjawiska może być o wiele większa. Jednostki depresyjne, które należą do grupy największego ryzyka popełnienia samobójstwa powinny być objęte szczególną opieką, w tym: lekarzy, psychologów oraz przez osoby z najbliższego otoczenia chorego. Stwierdzono, że około 80% samobójców to jednostki posiadające osobowość depresyjną. Takie osoby zazwyczaj dostrzegają u siebie więcej negatywnych cech niż inni oraz mają tendencję do nieuzasadnionego obwiniania się. W modelu psychodynamicznym osobowość depresyjna kształtowana jest już w dzieciństwie. Jednostki posiadające ten typ osobowości charakteryzuje przewaga motywacji zewnętrznej nad wewnętrzną oraz nadawanie znaczenia własnym działaniom. Do czynników zwiększających ryzyko myśli suicydalnych, oprócz cech osobowości, należą również: obciążenia rodzinne, stresujące wydarzenia, czynniki społeczne i kulturowe oraz silne poczucie straty.
Sygnały ostrzegawcze:
- zainteresowanie tematyką śmierci, która pojawia się w twórczości chorego,
- odwiedzanie stron internetowych poświęconych tematyce śmierci,
- uczucie bezradności,
- generalne porządki w domu/pokoju/biurku,
- rozdawanie rzeczy osobistych,
- dominacja myśli pesymistycznych,
- poczucie braku kontroli nad własnym życiem,
- wzrost agresji i napięcia.
- fantazje samobójcze,
- zmiana nawyków związana ze snem i jedzeniem,
- wycofanie się z dotychczasowej aktywności,
- unikanie kontaktów towarzyskich.
Jednym z sygnałów ostrzegawczych jest przewaga myśli pesymistycznych
Wbrew pozorem 80% samobójców mówi innym o swoich planach przed śmiercią. Niestety bardzo często, mimo wołania o pomoc, nie otrzymują oni potrzebnego wsparcia. Wypowiedzi o dziwacznej niejasnej treści również powinny wzbudzić podejrzenie rozmówcy. Jednym z mitów dotyczących samobójstw jest przekonanie, że samobójcy nie szukają pomocy. W przypadku rozpoznania powyższych sygnałów ostrzegawczych należy natychmiast reagować, ponieważ zwlekanie może skończyć się tragedią.
