Nie ma konkretnej definicji błędu w sztuce lekarskiej jednak środowiska prawnicze i medyczne są zgodne co do tego, by za błąd lekarski uważać takie postępowanie lekarza, które jest sprzeczne z powszechnie uznanymi zasadami aktualnej wiedzy i praktyki medycznej.
Każdy pacjent, a w przypadku jego śmierci rodzina chorego ma prawo do rekompensaty za zawinione błędy lekarskie. Poszkodowany ma prawo do odszkodowania z tytułu wydatków poniesionych w związku z zaistniałą szkodą tj. koszty dalszego leczenia, rehabilitacji, zakup niezbędnego sprzęty czy utratę zarobków. Pacjentowi przysługuje również zadośćuczynienie za szkody i straty moralne.
Pacjenci swoich roszczeń mogą domagać się poprzez
- skierowanie sprawy do sądu lekarskiego za pośrednictwem Rzecznika Odpowiedzialności Zawodowej;
- zwrócenie się do Wojewódzkiej Komisji ds. Orzekania o Zdarzeniach Medycznych;
- wniesienie sprawy do sądu w toku postępowania cywilnego;
- skierowanie sprawy do prokuratury jeśli błąd medyczny ma znamiona przestępstwa.
Oczywiście w przypadku wszystkich postępowań obowiązują odpowiednie okresy przedawniania. W sądzie lekarskim można rozpatrywać sprawę jeżeli od popełnienia winy przez lekarza nie minęło więcej niż trzy lata. Podobnie zwracając się do Komisji ds. Orzekania o Zdarzeniach Medycznych trzeba pamiętać, że rozpatrywane przez nią wnioski mogą dotyczyć jedynie spraw o których pacjenci dowiedzieli się nie później niż rok przed złożeniem dokumentów, a które zaistniały w ciągu ostatnich trzech lat.
W postępowaniu cywilnym obowiązuje trzyletni okres przedawnienia liczony od momentu dowiedzenia się o błędzie. Jeżeli sprawa dotyczy nieletnich nie może ulec przedawnianiu dopóki dziecko nie ukończyło 16 lat.
W przypadku, gdy lekarza obowiązuje umowa cywilnoprawna sprawa o błąd medyczny ulega przedawaniu po 10 latach. Sprawy toczone przed sądem karnym ulegają przedawnianiu w zależności od kategorii do jakiej zostanie zakwalifikowany błąd lekarski, a wszystko jest regulowane odpowiednimi przepisami.
Błędy lekarskie można podzielić na następujące kategorie
- błędy diagnostyczne polegające na źle postawionej diagnozie, ich przyczyną są najczęściej niewłaściwa interpretacja objawów choroby przedstawionych oraz pacjenta i wyników badań. Błędy diagnostyczne mogą mieć dwojaki charakter:
- błędy pozytywne – jeżeli lekarz rozpoznaje chorobę, na którą pacjent nie cierpi
- błędy negatywne – występują, gdy lekarz nie rozpozna choroby, na którą cierpi pacjent lub rozpozna zupełnie inną dolegliwość.
- błędy terapeutyczne dotyczą źle wybranej metody leczenia np. nieodpowiednio obranych leków, źle wykonanych zabiegach operacyjnych. Występują, gdy czynności medyczne wykonywane przez lekarza zamiast pomagać szkodzą pacjentowi.
- błędy rokowania polegające na złej prognozie dotyczącej stanu chorego, które mogą się przyczynić do pogorszenia stanu pacjenta
- błędy techniczne wynikające ze złej realizacji dobrze postawionej diagnozy np. podanie pacjentowi nieodpowiednich leków, zastosowanie nieodpowiednich metod operacyjnych
Błędy lekarskie wynikają najczęściej z następujących przyczyn
- nie skierowanie pacjenta na odpowiednie badania diagnostyczne, które w istotny sposób pomogłyby odpowiednio wcześnie wykryć chorobę;
- przeprowadzenie pobieżnego, niekompletnego wywiady medycznego;
- zła interpretacja dostępnych wyników badań i stanu chorego
- zaordynowania nieodpowiednich leków
- zaniechania lub opóźnienia konsultacji medycznej lub zabiegu operacyjnego
- przekroczenia przez lekarza swoich kompetencji
Źródła
- Kodeks Etyki Lekarskiej
- Ustawa z dnia 5 grudnia 1996r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty
- Ustawa z dnia 30 sierpnia 1991 r. o zakładach opieki zdrowotnej
- Ustawa z 2 grudnia 2009 r. o izbach lekarskich
- Kodeks cywilny
- Kodeks karny
Więcej
Prawo medyczne. Komentarze i glosy do orzeczeń sądowych: Księgarnia LexisNexis
