Ból, obrzęki, sztywność i ograniczona ruchomość w obrębie stawów to główne objawy stanu zapalnego rozwijającego się w obrębie tych struktur anatomicznych. Występuje bardzo wiele schorzeń charakteryzujących się bolesnością w obrębie stawów,a do najczęściej spotykanych należą:

  • Zapalenie kości i stawów
  • Reumatoidalne zapalenie stawów
  • Dna moczanowa

Przyczyny chorób reumatycznych są bardzo różne mogą to być urazy, zakażenia, czynniki immunologiczne, alergeny oraz uwarunkowania genetyczne. Leczenia dolegliwości stawów opiera się na usunięciu ich przyczyny oraz zwalczeniu rozwijającego się stanu zapalnego. Obecnie w terapii zapalenia stawów i schorzeń reumatycznych stosowane są dwa modele postępowania:

I koncepcja- leczenie tradycyjne (terapia zachowawcza) polega na podawaniu NLPZ, a w miarę postępu choroby dołącza się leki modyfikujące przebieg chorób reumatycznych, dopiero na końcu terapii wprowadza się glikokortykosteroidy.

II koncepcja tzw. „odwrócona piramida” zaleca, by leczenie rozpocząć od stosowania glikokortykosetroidów, następnie wspomóc terapię NLPZ, a na samym końcu wprowadzić leki modyfikujące przebieg chorób reumatycznych.

Poniżej znajduje się ogólna charakterystyka stosowanych leków:

Niesterydowe leki przeciwzapalne

To grupa substancji hamujących aktywność cyklooksygenazy (COX) enzymu biorącego udział w przemianach kwasu arachidonowego w wyniku, których powstają mediatory stanu zapalnego i substancje uczestniczące w przekazywaniu bodźców bólowych. Leki należące do tej grupy charakteryzują się działaniem przeciwbólowym, przeciwgorączkowy, a przede wszystkim przeciwzapalnym dlatego znalazły zastosowanie w terapie stanów zapalnych rozwijających się w obrębie kości i stawów. Mogą być stosowane w formie preparatów doustnych, doodbytniczych oraz maści, żeli i plastrów działających miejscowo, występują również w postaci roztworów do wstrzyknięć. W schorzeniach reumatycznych najczęściej zapisywane są diklofenak, naproksen, indometacyna, ketoprofen,  meloksykam.

Glikokortykosteroidy

Stosowane są w leczeniu różnych postaciach stanu zapalnego zwłaszcza w gorączce reumatoidalnej i kolagenozie rzadziej w terapii reumatoidalnego zapalenia stawów. Mogą być podawane doustnie np. prednizon i prednizolon, miejscowo ,a także dostawowo w postaci wstrzyknięć zwłaszcza do dużych stawów np. metyloprednizolon, batametazon. Mechanizm działania tej grupy leków polega na hamowaniu wytwarzania mediatorów procesów zapalnych oraz inhibicji fosfolipazy A.

Leki modyfikujące przebieg choroby reumatoidalnej (DMARD)

Jest do grupa preparatów różniąca się sposobem podania oraz mechanizmem działania. Głównym zadaniem leków zaliczanych do tej kategorii jest zredukowanie lub wyeliminowanie objawów bólowych oraz ograniczenie lub całkowita eliminacja stanów zapalnych powstających w obrębie stawów, a co za tym idzie poprawa komfortu życia pacjentów. Pierwsze efekty terapii tymi preparatami obserwuje się po trzech tygodniach kuracji, ale najlepsze rezultaty daje długoterminowe leczenie. Preferowane jest kojarzenie ze sobą różnych leków, pozwala to na uzyskanie lepszych efektów farmakologicznych i jednocześnie obniżenie dawek przyjmowanych substancji, co znacznie zmniejsza ryzyko wystąpienia działań niepożądanych. Najczęściej używane to: methotreksat , leflunomid, cyklosporyna, azatiopryna, sulfasalazyna, chlorochina, penicyamina, etanercept,   adalimumab.

Nieco inaczej wygląda terapia dny moczanowej – ostrego nawracającego zapalenie stawów wywoływanego odkładaniem się w nich kryształów kwasu moczowego. Nieleczona lub niewłaściwie leczona dna moczanowa może przechodzić w formę przewlekłą charakteryzującą się bardzo częstymi napadami silnych dolegliwości bólowych oraz deformacją stawów prowadzącą do powstania charakterystycznych guzków dłoniowych. Leczenie tej dolegliwości opiera się na stosowaniu odpowiedniej diecie o obniżonej zawartości puryn, wykonywaniu zabiegów krioterapii oraz farmakoterapii z wykorzystaniem następujących grup leków:

  • Farmaceutyki działające przeciwbólowo i przeciwzapalnie. Lekami z wyboru stosowanymi w terapii dny moczanowej są niesterydowy leki przeciwzapalne, najczęściej: diklofenak i naproksem, gdyż wykazują się silnym działaniem przeciwbólowym, niekiedy używane są również azapropazon lub fenylbutazon. Nie można zaś stosować salicylanów, ponieważ hamują wydalanie kwasu moczowego z organizmu

Jeżeli niemożliwe jest zastosowanie NLPZ wtedy ordynuje się glikokortykosteroidy np. prednizon.

Innym lekiem stosowanym w zwalczaniu ostrych napadów dny moczanowej jest kolchicynę, która hamuje fagocytozę kwasu moczowego przez leukocyty, a tym samym zapobiega uwalnianiu mediatorów stanu zapalnego. Ze względu na jej dużą toksyczność jest używana sporadycznie, gdy nie można zastosować dwóch powyższych grup leków.

  • Leki hamujące biosyntezę kwasu moczowego, np. allopurinolu, które zapobiegają napadom dny oraz zmniejszają ryzyko odkładaniu się kryształów moczanowych. Leków z tej grupy nie można stosować w ostrych napadach choroby , a także u kobiet w ciąży i dzieci poniżej trzeciego roku życia
  • Leki urikozuryczne (np. probenecid) nasilające wydalenie kwasu moczowego. Ich rola w terapii jest ograniczona, ponieważ mogą przyczyniać się do powstawania kamicy nerkowej, nie można ich stosować w ostrych napadach dny.

 

Zestawienie substancji czynnych i przykładowych preparatów stosowanych w leczeniu zapalenia stawów:

  • Diklofenak: (Diclac, Diclac Lipogel, DicloDuo, Dicloratio, Majamil PPH, Naklofen TOP, Olfen, Voltaren Acti , Vostar)
  • Naproksen (Aleve, Anapran EC, Apo-Napro, Naproxen, Natrax, Opokan Actigel , Pabi-Naproxen)
  • Indometacyna (Metindol)
  • Ketoprofen (Bi-Profenid, Febrofen, Ketonal, Ketoprofen LGO, Ketores , Ketospray, Opokan-keto, Profenid, Refastin)
  • Meloksykam (Aglan, Aspicam, Lormed, Movalis, Opokam)
  • Predizon (Enkorton)
  • Prednizolon (Enkcortolon)
  • Metyloprednizolon (Advantan, Medrol, Depo-Medrol)
  • Betametazon (Beloderm, Diprolene)
  • Fenylbutazon (Butapirazol)
  • Allopurinol (Allupol, Milurit, Zyloric)
  • Probenecid (Probenecid Weimer)
  • Methotreksat (Methotrexat-Ebewe, Ebetrexat, Matex, Trexan)
  • Leflunomid (Arava, Leflunomide)
  • Cyklosporyna (Sandimmune, Cyclaid, Gengraf)
  • Azatiopryna ( Imuran)
  • Sulfasalazyna (Salazopyrin, Sulfasalazin)
  • Chlorochina (Arechin)
  • Prnicylamina (Cuprenil)
  • Etanercept (Enbrel)
  • Adalimumab (Humira)
Jak leczyć zapalenie stawów?, 5.0 out of 5 based on 1 rating

Informacje o artykule
Kategorie:

Wyraź swoją opinię o tym artykule
BEZWARTOŚCIOWYPOMÓGŁ MI +2 (8)