Zawał serca jest jedną z najczęstszych przyczyn zgonów występująca u Polaków oraz innych mieszkańców Europy. Wiele osób nie zdaje sobie sprawy z tego, że w zwalczaniu skutków tej choroby największe znaczenie ma czas. Im szybciej zostanie udzielona fachowa pomoc pacjentowi, tym większe są szanse na powrót do pełni zdrowia i zmniejszenie skutków ubocznych martwicy komórek sercowych oraz ograniczenie rozległości zmian zawałowych w obrębie organu. Szybka interwencja lekarska bardzo często pozwala na uniknięcie śmierci pacjentów. Dlatego tak ważne jest poznanie wszystkich symptomów zawału mięśnia sercowego.
Ból w klatce piersiowej
Jest jednym z najbardziej rozpoznawalnych symptomów zawału. Jednak bardzo często mylony jest z bólami dławicowymi będącymi objawami choroby wieńcowej. Warto pamiętać, że podczas ataku serca dolegliwości bólowe utrzymują się powyżej dwudziestu minut, niezależnie od tego czy chory wykonuje jakiś wysiłek fizyczny czy pozostaje w spoczynku. Ból zawałowy nie ustaje również po zażyciu środków zawierających w swym składzie nitroglicerynę, które stosowane są w łagodzeniu dławicy piersiowej. Przeważnie pacjenci odczuwają dolegliwości bólowe w okolicy mostka, promieniujące ku obojczykom i barkom najczęściej w lewą stronę ciała, ku żuchwie, a także w kierunku jamy brzusznej oraz łopatek i pleców. Poproszeni o charakterystykę dokuczającego im bólu mówią o nim, że jest duszący, piekący, dławiący.
Nietypowe objawy ataku serca
Coraz częściej zawał diagnozuje się u osób, które nie uskarżają się na typowe bóle w klatce tylko opisują zupełnie inne objawy. Co więcej większość zgonów wynikłych na skutek ataku serca występuje u ludzi z atypowymi symptomami choroby. Takie objawy obserwuje się przeważnie u osób w podeszły wieku oraz pacjentów borykających się z cukrzycą. Nietypowymi objawami zawału są:
- ból w nadbrzuszu, który jest bardzo często mylony z atakiem choroby wrzodowej, co wpływa na zbyt późnie diagnozowanie zawału, a tym samym przyczynia się do powstanie większych zmian patologicznych w obrąbie mięśnia sercowego;
- nudności i wymioty pojawiają sie niekiedy, gdy zawał obejmuje dolną ścianę serca; objawów tych nie należy lekceważyć, gdy pacjenta oblewają zimne poty, uskarża się na bóle brzucha i przejawia lęk o swoje życie, a także gdy nie ma uzasadnionego podejrzenia, że mogło dojść do zatrucia pokarmowego;
- duszności oraz trudności z oddychaniem, a także uczucie ciężaru uciskającego na klatkę piersiową, niekiedy pojawia się również zadyszka będąca objawem nieprawidłowej pracy lewej komory serca;
- zawroty głowy niekiedy kończące się omdleniami i utrata przytomności;
- nadmierna potliwość nie związana z wysiłkiem fizycznym czy wysoką temperaturą otoczenia to jeden z objawów towarzyszących łagodnemu bólowi występującemu w klatce piersiowej, okolicach żuchwy lub kończyn górnych;
- bóle stawów – ten objaw kojarzony jest raczej z grypą, przeziębieniem, dną moczanową czy reumatoidalnym zapaleniem stawów; dolegliwość występująca w obrębie stawów zwłaszcza łokciowych i barkowych jest jednym z symptomów ataku serca występującego zwłaszcza u kobiet, niestety bardzo często bagatelizowanym;
- wielu pacjentów odczuwa zdenerwowanie ;
- strach przed śmiercią jest jednym z psychicznych odczuć, o którym opowiadają ludzie którzy przeżyli zawał.
Zawał niemy
W medycynie znane są również przypadki zawałów serca, którym nie towarzyszą żadne dolegliwości. Problem ten może dotyczyć nawet 10% wszystkich zdiagnozowanych ataków serca. Niektórzy pacjenci dopiero po dłuższym czasie dowiadują się o wystąpieniu u nich tego schorzenia często w tracie badań kardiologicznych lub przy okazji kolejnego zawału. Grupa ta może mówić o dużym szczęściu, gdyż szacuje się, że nawet 40% zawałowców umiera nim uzyska fachową pomoc.
Zawał u kobiet
U większości pań objawy zawału znacznie odbiegają od książkowych męskich dolegliwości charakteryzujących się głównie bólem zamostkowym. Kobiety najczęściej uskarżają się na nudności, bóle brzucha oraz wymioty. Obserwuje się u nich także występowanie zimnych potów i bladość skóry. Często kobiecy atak serca poprzedzają objawy grypopodobne takie jak bóle stawowe czy ogólne osłabienie. Symptomy te są bardzo często bagatelizowane i przypisywane innym dolegliwością lub menopauzie, dlatego niestety zbyt wiele kobiet jest zbyt późno prawidłowo diagnozowane.
Pomoc przy zawale serca
W przypadku zawału niezbędna jest natychmiastowa hospitalizacja chorego. Warto być czujnym i w razie konieczności szybko wezwać pomoc tym samym ratując życie swoje lub innej osoby. Na wystąpienie ataku serca najbardziej narażani są: palacze, cukrzycy, osoby predysponowane genetycznie, prowadzące siedzący i stresujący tryb życia oraz nadciśnieniowcy.