Do grupy czynników, których występowanie możne zwiększać ryzyko wystąpienia wypalenia zawodowego zaliczyć można nie tylko osobiste predyspozycje pracownika, ale także te związane z komunikacją interpersonalną oraz ogólnym funkcjonowaniem w środowisku pracy.
Indywidualne cechy jednostki
Do cech indywidualnych jednostki, które sprzyjać mogą wystąpieniu wypalenia zawodowego, zaliczyć można:
- niską samoocenę,
- bierność,
- zależność,
- niepewność,
- defensywność.
H. Sęk, w swoich publikacjach wskazuje następujące cechy indywidualne jednostki, które w sposób znaczący mogą wpłynąć na wystąpienie wypalenia zawodowego:
- nieracjonalne przekonania o własnej roli zawodowej,
- silne poczucie kontroli zewnętrznej,
- unikanie sytuacji trudnej,
- niskie poczucie własnej skuteczności.
Analizując powyższe czynniki, przyjąć zatem można iż, osoby posiadające niską samoocenę; nie wierzące w swoje możliwości; unikające sytuacji trudnych, które wymagają od nich kreatywności oraz twórczego myślenia; mające głębokie przeświadczenie iż oni sami nie są w stanie zrobić nic i niewiele od nich zależy; bardzo emocjonalnie reagujące na trudne sytuacje zawodowe są bardziej narażone na wystąpienie w przyszłości wypalenia zawodowego.
Czynniki interpersonalne
Czynniki interpersonalne związane są z relacjami, szczególnie na linii pracownik – klient; pracownik – współpracownicy, a także pracownik – przełożony. Wymienić tutaj należy:
- konflikty interpersonalne o różnym podłożu,
- rywalizacja,
- zaburzona komunikacja,
- brak zaufania,
- stosowanie przemocy psychicznej względem osoby pracownika,
- przyczynianie się do poczucia obniżonej wartości pracownika,
- blokowanie twórczego myślenia oraz kreatywności pracownika.
Ostatnia grupa czynników, mogących przyczynić się do wystąpienia wypalenia zawodowego, to ta związana z funkcjonowaniem w miejscu pracy. Ich charakterystyki szczegółowo dokonała Ch. Maslach. Autorka wymienia tutaj:
- przeciążenie pracą,
- brak kontroli nad wykonywaną pracą oraz zadaniami,
- nieadekwatne wynagradzanie pracy,
- niesprawiedliwe traktowanie,
- wewnętrzny konflikt, który pojawić się może w sytuacji, gdy osoba bojąc się przed utratą pracy postępuje niezgodnie z własnym sumieniem,
- nieodpowiednie warunki pracy : hałas, nieodpowiednie oświetlenie, brak odpowiednich narzędzi pracy.
Przeciętny pracownik, przepracowuje niemal jedną trzecią życia. Nic więc dziwnego, że długotrwałe przebywanie w miejscu, w którym występuje tak wiele czynników stresogennych w konsekwencji może prowadzić do wystąpienia wypalenia zawodowego.
Warto zatem praktycznie zastosować wiedzę dotyczącą przyczyn burnout, tak aby w jak największym stopniu zniwelować ryzyko jego wystąpienia. Jednakże nie tylko na pracowniku powinien spoczywać taki obowiązek. W równym stopniu to również pracodawca powinien zadbać o to, aby jego pracownicy mogli pracować w dobrych warunkach oraz zgranym zespole, bowiem zadowolony pracownik to gwarancja lepszej pracy, a co za tym idzie sukcesu firmy.
Źródło
Tekst zaczerpnięty z pracy magisterskiej absolwenta Uniwersytetu Rzeszowskiego.