Bardzo często inteligencja definiowana jest jako zdolność do uczenia się, rozumowania i rozwiązywania problemów w danej kulturze lub społeczeństwie.
Według Strealau – wybitnego, polskiego psychologa – inteligencja to: „konstrukt teoretyczny odnoszący się do względnie trwałych warunków wewnętrznych człowieka, determinujących efektywność wykonywania zadań lub rozwiązywania problemów wymagających typowo ludzkich procesów poznawczych.”
Rodzaje inteligencji
Wyróżnia się wiele rodzajów inteligencji. Ponad 10 lat temu dr Howard Gardner stworzył model różnych typów inteligencji. Dzięki niemu dowiedzieliśmy się m.in. o istnieniu inteligencji ruchowej czy logiczno-matematycznej. Ostatnio coraz większą popularnością cieszy się inteligencja emocjonalna.
Co to jest inteligencja emocjonalna?
Termin inteligencja emocjonalna od pewnego czasu można spotkać niemal wszędzie, w publicystce, mediach czy ogłoszeniach rekrutacyjnych. Kolokwialnie rozumiana jest jako dojrzałość emocjonalna. W psychologii, inteligencja emocjonalna to zbiór zdolności warunkujących prawidłowe rozpoznanie własnych oraz innych stanów emocjonalnych.
Za bezpośredniego prekursora inteligencji emocjonalnej uważa się Howarda Gardnera, który w teorii inteligencji wielorakich uwzględnił inteligencję personalną, dzieląc ją na intrapersonalną i interpersonalną.
Za czołowego popularyzatora inteligencji emocjonalnej uznaje się Daniel Golemana, którego książka nt. inteligencji emocjonalnej okazała się być bestsellerem. Według Golemana osoby z wysokim ilorazem inteligencji emocjonalnej cechuje wyższa samoświadomość i samoocena niż osoby z niższym ilorazem inteligencji emocjonalnej. Ponadto twierdził on, że sukces w życiu nie zależy wyłącznie od ilorazu inteligencji, a również od umiejętności kierowania emocjami.
Składniki inteligencji emocjonalnej wg Golemana:
- Samoświadomość,
- Samoregulacja,
- Motywacja,
- Empatia,
- Sieci społeczne.
Co ciekawe, istnieją różne sposoby rozumienia inteligencji emocjonalnej, np. jako poczucie własnej skuteczności emocjonalnej lub jako zbiór cech osobowości.
Znaczenie inteligencji emocjonalnej
Wielu badaczy twierdzi, że inteligencja emocjonalna pomaga w osiągnięciu sukcesu na różnych płaszczyznach życia. Zdolność do postrzegania stanów emocjonalnych innych osób pomaga w nawiązywaniu oraz utrzymywaniu prawidłowych relacji z innymi. Ponadto osoba trafnie przewidująca stany emocjonalne bliskich potrafi skuteczniej wpływać na daną sytuację.
Można przypuszczać, że inteligencja emocjonalna pozwala na efektywniejsze radzenie sobie w sytuacjach trudnych, a także motywuje do twórczego działania. W badaniach wykazano, że ogólna inteligencja emocjonalna koreluje dodatnio z osiągnięciami szkolnym oraz akademickimi. Ponadto osoby, które charakteryzuje inteligencja emocjonalna są lepszymi szefami, a ich firmy przynoszą wyższe dochody.
Czy inteligencji emocjonalnej można się nauczyć?
Zdolności emocjonalne są wpisane w ludzką naturę. Osoby, które mają trudności z wyrażaniem uczuć powinny ćwiczyć umiejętność słuchania siebie i innych oraz analizować codzienne sytuacje.